Grad Niš je jedan od najstarijih gradova na Balkanu. Niš se nalazi u niškoj kotlini uz ušće Nišave u Južnu Moravu na 43°19′ severne geografske širine i 21°54′ istočne geografske dužine.
Uži centar grada je na 194m nadmorske visine (kod spomenika u centru). Najviša tačka na teritoriji grada je Sokolov kamen, vrh na Suvoj planini (1.523m nadmorske visine), a najniža nizvodno od ušća Nišave u Moravu kod mesta Trupale (173m nadmorske visine). Područije grada zahvata površinu od 596,71km, na kome se nalazi pet opština – Palilula, Pantelej, Medijana, Crveni Krst i Niška Banja sa svojih 68 prigradskih i seoskih naselja.
Niš ima 255.518 stanovnika i treći je po veličini u zemlji, najveći grad centralne Srbije i sedište Nišavskog okruga. Niš se nalazi na raskrsnici balkanskih i evropskih puteva koji povezuju Evropu sa Bliskim istokom i od davnina važi za kapiju Istoka i Zapada.
Niš je administrativni centar Nišavskog okruga i regionalni centar jugoistočne Srbije.
Geografski, Niš se nalazi na raskrsnici najvažnijih balkanskih i evropskih saobraćajnih pravaca. U Nišu se magistralni pravac, koji vodi sa severa, dolinom Morave iz pravca Beograda, račva na pravac ka jugu, dolinom Vardara prema Solunu i Atini, i pravac ka istoku, dolinom Nišave i Marice prema Sofiji, Istanbulu i dalje ka Bliskom Istoku.
U Nišu se odvajaju i putevi ka severozapadu (prema Zaječaru, Kladovu i Temišvaru) i ka jugozapadu (prema Jadranskom moru).
Svi ovi putni pravci bili su poznati još od najstarijih vremena kao pravci kretanja naroda, robe i vojski. “Via Militaris” u periodu Rima i Vizantije, “Carigradski drum” u srednjevekovnom periodu u doba Turaka. Danas, to su glavni magistralni evropski pravci na Balkanu, koji Niš čine raskrsnicom Evrope sa Malom Azijom i Crnomorskog područija sa Mediteranom. Svi ovi putni pravci bili su poznati još od najstarijih vremena kao pravci kretanja naroda, robe i vojski.
Niš spada među razvijene gradove Srbije i industrijski je i turistički centar od nacionalnog značaja. Kao saobraćajni čvor evropskih putnih i železničkih pravaca, sa aerodromom, lako je dostupan iz svih pravaca. Kao savremeni univerzitetski grad istovremeno je prirodni, društveni, privredni, obrazovni, zdravstveni, kulturni i sportski centar jugoistočne Srbije.
Niš je jedan od šest funkcionalnih makroregionalnih centara Srbije. Osim opština koje pripadaju Nišavskom okrugu (Aleksinac, Gadžin Han, Doljevac, Merošina, Ražanj i Svrljig), Nišu gravitiraju i čitava južna (Toplički, Jablanički i Pčinjski okrug) i istočna Srbija (Zaječarski, Borski, Pirotski okrug), tj., region u kome živi oko milion stanovnika.
Gradska opština Crveni Krst zauzima severozapadni deo područja Niša, sa 23 seoske i tri gradske jedinice mesne samouprave. Prostire se od reke Nišave na severu gde se graniči sa opštinom Aleksinac, na zapadu se graniči sa opštinom Merošina a na istoku sa Gradskom opštinom Pantelej.
Zauzima skoro jednu trećinu površine grada Niša, ali i najmanji broj stanovnika (oko 15% ukupnog stanovništva) s obzirom da se na ovoj teritoriji nalazi celokupna severo-zapadna industrijska zona grada.
Turistički potencijal ove opštine je Banja Topilo.
Gradska opština Medijana osnovana je oktobra 2004. godine. Iako najmanja po površini (10.67m2) najveća je po broju stanovnika.
Prema popisu iz 2011. godine, više od jedne trećine stanovnika živi na području ove opštine.
Na njoj se nalaze i znamenitosti Niša kao što su Ćele Kula, Medijana, Saborna Crkva.
Sada već tradicinalno svake godine u avgustu ova opština je organizator manifestacije „Medijana Fest“ u Parku Svetog Save.
Gradska opština Palilula nalazi se u južnom delu Niša i obuhvata uži gradski deo sa 15 seoskih naselja. Na teritoriji ove opštine posluje 2.082 privredna subjekta.
Industrijska zona je veoma razvijena, najzastupljenija delatnost su trgovina i usluge, a od proizvođačkih delatnosti prehrambeno-prerađivačka industrija i elektro-mašinski sektor.
U sklopu velike manifestacije grada Niša, Dani Sv. Cara Konstantina i carice Jelene, opština Palilula 3. juna organizuje Palilusko veče, kao tradiconalno veče stare srpske pesme i igre, uključujući tradiconalnu hranu i promociju domaćih proizvoda koji se prave na teritoriji ove opštine.
Gradska opština Pantelej krenula je sa radom septembra 2004. godine. Na njenoj teritoriji danas se nalaze četiri gradska naselja i 12 sela.
Većinskim delom je ruralna opština, na čijoj teritoriji se nalaze naseljena mesta u kojima je poljoprivreda najzastupljenija grana privrede.
Prirodno bogatstvo ove opštine su zelene padine pobrđa Svrljiških planina, sa lepotama podzemnog laviritna Cerjanske Pećine
Gradska opština Niška Banja osnovana je 2000. godine kao jedna od dve gradske opštine Grada Niša. Administrativni centar opštine Niška Banja, nalazi se na 10 kilometara istočno od Niša.
Centralni deo Niške Banje leži na platou nadmorske visine 250 metara, a jedan broj naseljenih mesta na teritoriji opštine nalazi se na nadmorskoj visini od 200 metara, na kojoj se nalazi i Niš.
Najveći broj naselja nalazi se na obroncima Suve planine, dok se manji broj naselja nalazi na obalama Nišave. Opštinu karakteriše umereno kontinentalna klima sa osnovnim podacima koji se odnose i na Grad Niš.
Niš se nalazi u niškoj kotlini uz ušće Nišave u Južnu Moravu na 43°19′ Severne geografske širine i 21°54′ Istočne geografske dužine. Uži centar grada je na 194m nadmorske visine (kod spomenika u centru).
Najviša tačka na teritoriji grada je Sokolov kamen, vrh na Suvoj planini (1.523m nadmorske visine), a najniža nizvodno od ušća Nišave u Moravu kod mesta Trupale (173m nadmorske visine). Područije grada zahvata površinu od 596,71km, na kome se nalazi Niš, Niška Banja i 68 prigradskih i seoskih naselja.
Geografski, Niš se nalazi na raskrsnici najvažnijih balkanskih i evropskih saobraćajnih pravaca. U Nišu se magistralni pravac, koji vodi sa severa, dolinom Morave iz pravca Beograda, račva na pravac ka jugu, dolinom Vardara prema Solunu i Atini, i pravac ka istoku, dolinom Nišave i Marice prema Sofiji, Istanbulu i dalje ka Bliskom Istoku.
U Nišu se odvajaju i putevi ka severozapadu (prema Zaječaru, Kladovu i Temišvaru) i ka jugozapadu (prema Jadranskom moru).
Svi ovi putni pravci bili su poznati još od najstarijih vremena kao pravci kretanja naroda, robe i vojski. “Via Militaris” u periodu Rima i Vizantije, “Carigradski drum” u srednjevekovnom periodu u doba Turaka. Danas, to su glavni magistralni evropski pravci na Balkanu, koji Niš čine raskrsnicom Evrope sa Malom Azijom i Crnomorskog područija sa Mediteranom.